—— “ASI” ENCYCLOPEDIA ELECTRONIC PAPER (DRAFT ONLY ) ——-
Paunang Bisaya:
Maadong ideya nak kitang mga Sibalenhon ay ingwa baga it sariling “Diksyunaryo ag Ensayklopedya” adong ka ato sariling rila ay indi nato malimtan sa pagrayan it mga panahon… kali ay magpaparumrum sa ato mga namukyatang mga sinaunang kultura ag mga kanunu-ang tradisyon it mga Sibalenhon… mga kayamanan nak dapat inding gadur nato ig limtan miskan sa pagsulpot it modernong panahon… kali ay rana nak magpapasadur nak ka Sibalenhon ay mayaman sa kultura!
Pauno Kali Nato Atuna-an
- Kung sarang ka tanang gustong mag-tau it ida parte ay mag-rehistro rili sa website.
- Isuyat yang nato sa irayum it kali kung niong “bisaya” o “word” it Asi nak gusto natong i-iba rili. Aya nato gilimti nak mag-tau gihapon it malip-ut nak pamimisaya tuyar it kag halimbawa rili sa ubos.
- Malaya sio-man nak mag-tao it ida komento para lalung ma-refine it maado ka bawat “bisaya” o “word” sa pinakamayungot nak bisaya.
- Kung inggwa kamo it mga litrato nak maita-tau, i-scan ninro ay padar-an yang sa ako para maibutan nato rili sa internet. Aya gi limti nak mag-butang it malip-ot nak “description”.
- Tanang inro ging bubutang rili ay ato a pagpisan-pisanun “in aphabetical order”.
- Isaala-alang nato kag iba’t ibang parte it bisaya (or part of speech).
Pang-Huling Bisaya
Sa ngasing, aya anay kita gikabayaka kung pauno kali nato matatapos! Kali ay indi nato mahuhuman sa usang ramyagan! Pero kung kali ay ato atuna-an ngasing, makikita nato kabunga sa pag-rayan it mga tuig. Nio-man proyekto nak gusto natong mahuman ag matapos ay kahinangyan ka pagrasay ag katiyagaan.
Tuna-iy baga nato kali’t rukay!
Basi pang kita’y kaluy-an it kaayaman, kaayuhan ag kasipagan rili sa ato maadong adhikaon!
Note: Tungkol sa “Asi” language, paki-pindut yang rili!
———————-Alphabetical Order ————————-
Halimbawa:
( A )
-
Agong-ong – is a fruit bearing tree grows in the inclined hilly land of Sibale island, its trunk is similar to “bougainvillae“, a thorny and woody flowering plant. Its maximum height is about 6 to 10 feet, having dark green leaves. Its fruit is usually considered to be sweet and fleshy, highly desirable as in plums, a red color when it is ripe; however, though it looks sweet, its fruity taste is like unripe apple. Sibalenhon folks called it “Agong-ong” because once you bite it you will love it to be inside your mouth drawing its sour taste out of the hard outer shell containing the very seed.
-
Arangha – is a native “lime” of Sibale, a small acid-tasting citrus fruit with a thin green rind and green flesh, usually used its juice as a seasoning to make their native food(s) more delicious especially when they prepare broth called “inaslum” in “Asi” dialect. An “inaslum” is a clear soup made by cooking meat, poultry, fish, seafood, or vegetables in water usually prepared and served during lunch time. Also, “arangha” is a good flavor for “pakasam” or “bago-ong“, an item of food made of salty small fish stocked for a month before it is being served. A “pakasam” or “bago-ong“, flavored with “arangha juice”, is an alternative viand of Sibalenhon during stormy weather. “Arangha” is an ever-green tree that can be cultured or grown at the backyard of their own house.
( B )
Edited by: Harold Feudo, 3/25/08.
( K )
( G )
- Gomon-Gomon – is a wild vine that could be found in Sibale island. It is a wild creeping plant growing and spreading by sending out tendrils and coiled around other plants as supporting. It bears small circle-shaped fruit, a color of green when not yet ripe and yellow when it is ready to eat that contains small black seeds inside. It is a favorite food of birds. Kids of this island like to eat its fruits because of sweet flavor. It is usually found in the rocky terrain of the island.
( T )
-
Tabungos – is a hand woven container made of stripped materials called “sawali”, a bamboo product in woven strips. Usually, a “Tabungos” is used to hold harvested rice, corns and other agricultural products. It was popular or commonly used by old folks of the Sibale island until late 70’s, to keep their grain and fruit crops before they stored them inside their own house or storage house for a period of time. Tabungos’ size is bigger than a “basket” or “libon”, another kind of Sibalehon’s woven container, used to gather or collect vegetable crops. Tabungos’ shape is spherical, about two meters of height and thirty-six inches diameter of width.
( PICTURE WILL FOLLOW )
Tags: Asi, Dictionary, Encyclopedia, Romblon, Sibale
Hello Ryan ag Sonny,
Salamat rili sa inro pagtan-aw!
Masadyang panimatian sa “Maghinale” ka pagkaka-usa riling pangabay nak makahimo kita it sarili natong “disksyunaro” ag “ensaykopihiya”!
Kung imaw kali it parayan para riling panambitan nato ay mahinabo, maganda ngani kung ka tanang banwang “Asi speaking” ay mag binulig-bulig sa pag-patikyar ag patigayon rili sa ato wiki wiking bisaya ag rilang ing lalabi-labi.
Udon ako riling inro adhika. Ayam nako nak imaw kali it pananamgo it mga Bantoanon nak magka-ingwa it “Bantoanon Vocabulary” gihapon, riling site nak ako nasil-ip — http://bantonfriends.spruz.com/main.asp?page=content
Imaw gihapon kali it pananamgo ag pangamuyo it mga Sibalenhon nak sa tunga it kakusugan ay malampasan ka mga ragkong bayur bilang hamon riling amo natuna-aniy nak “Asi Dictionary” ag “Asipedia”!
— http://www.sibale.amorfrancis.com/asi-dictionary-asi-english-tagalog.php
— http://www.sibale.amorfrancis.com/asipedia.php
Tama ka, tan-a maramo pang magyunsor ag magyakot nak ato mga kasimanua …!
Imaw kali ka at ukaw, “but-aw kita ag mag-yusrog sa halip nak kita’y magruyog!”
Maramong salamat at masadyang adlaw sa inrong tanan!
– Merwin
hi! i was searching for detailed info about ‘agong-ong’ and found the word at your site. may i know where i could find more info about it, including some pictures? thanks!
more power to your site!
hi po… baby joy fronda po ito! taga simara ako.. para pong interested ako sa website niyo.. Sa ngasing po ay Graduating ako sa kursong BS Development Communication sa Batangas State University…. By this time po ay nagtithesis ako at ang thesis ko ay about sa Substructure ng Asi Dialect… hoping that it would contribute to your project sooner or later… God Bless.